Imbuki ya kalagu yiniyo yilolile sonda. Isonda jili ginhu jilabhangizu, ijo jigikalaga ng’wigulya. Ijoyi jigigelaga bhujiku, ulu wela jidigelaga. Hunagwene abhanhu bhagiganilaga giki, ‘nanikila bhuchele bhujiku, wela nabhugayiwa’ bhashosha, ‘Sonda’.
Ikalagu yiniyo igalenganijiyagwa kubhanhu abho bhagahayoga kihamo ibhujiku, ulu bhalipanga imilimo ya ntondo iyahakaya yabho. Abhanhu bhenabho bhagabhejaga mahoya gabho genayo bhujiku kugiki, bhuli ng’wene apangilwe guja gujutumama nimo halebhe, ulu wela ubhujiku.
Ulu wela ubhujiku bhunubho, bhuli ng’wene agajaga uko opangilagwa nabhiye ibhujiku ni kaya yiniyo. Hunagwene abhanhu bhenabho, bhagikolaga ni sonda ijo jigigelaga bhujibu iki nabho bhagahoyaga bhujiku, ulu bhalipanga imilimo yabho iya ntondo. Ulu wela ubhujibu, bhagabalasanaga guja kumilimo yabho, guti ni sonda ijo jidigelaga ulu wela ubhujiku. Hunagwene abhanhu bhagiganilaga giki, ‘nanikila bhuchele bhujiku, wela nabhugayiwa’ bhashosha, ‘Sonda.’
Ikalagu yiniyo yalanga bhanhu gugabhana milimo yabho ibhujiku halumo, kugiki ulu wela, bhuli ng’wene aje agagutumame chiza unimo uyo opangilagwa nabhiye ahakaya yiniyo. Ubhugabhanhi bho milimo yiniyo bhugubhambilija ijinagupandika matwajo mingi, agagujilanghanila ikaya jabho.
(Kutoka 12: 40-42; Mathayo 5: 13-16; Mathayo 10: 26-22).
KISWAHILI: KITENDAWILI – TEGA: NILIANIKA MCHELE USIKU, KUMEKUCHA NIKAUKOSA – NYOTA.
Chanzo cha kitendawili hicho chaangalia nyota. Nyota ni vitu vinavyometameta ambavyo huonekana juu angani wakati wa usiku. Usiku ukicha, huwa hazionekani. Ndiyo maana watu hutegeana kitendawili kwamba, ‘nimeanika mchele usiku, kumekucha nikaukosa’ na kujibu, ‘Nyota’.
Kitendawili hicho chalinganishwa kwa watu ambao huongea kwa pamoja nyakati za usiku, kila wanapopanga mgawanyo wa kazi zao za siku inayofuta. Watu hao huendesha maongezi yao usiku ili kila mmoja aweze kupangiwa majukumu ya kutekeleza siku ifuatayo, kwa ajili ya kuwawezesha wote kupata mafanikio mengi maishani mwao.
Hivyo, usiku ukicha, kila mmoja huenda kule alikopangiwa na kikao cha usiku. Ndio maana watu hao hufananishwa na nyota ambazo huonekana usiku, kwa vile wao huongea usiku wanapopanga kazi za kila mmoja zitakiwazo kutekelezwa siku inayofuta.
Usiku ukicha, wao hutawanyika kwenda kule ambako kila mmoja amepangiwa kwenda kufanyia kazi yake na kutoweka kama vile nyota ambazo huwa hazionekani usiku unapokucha. Ndiyo maana watu hutegeana kitendawili kwamba, ‘nimeanika mchele usiku, kumekucha nikaukosa’ na kujibu, ‘Nyota’.
Kitendawili hicho chafundisha watu kuwa na umoja wa kugawana majukumu yao nyakati za usiku, ili kila mmoja aweze kuyatekeleza vizuri na kwa wakati unaotakiwa. Mgawanyo huo wa kazi utawasaidia katika kupata mafanikio mengi yawawezeshayo kuziendesha vizuri familia zao.
(Kutoka 12: 40-42; Mathayo 5: 13-16; Mathayo 10: 26-22).
ENGLISH: I HAVE A RIDDLE- LET IT COME: I PUT OUT RICE TO DRY LAST NIGHT, BUT IT WENT MISSING IN THE MORNING – STARS.
The origin of this riddle relates to the stars. Stars are twinkling objects that appear in the sky at night. When it dawns, they become invisible. That is why people pose a riddle, ‘I put out rice to dry last night, but it went missing in the morning’ and respond, ‘stars’.
The riddle is comparatively used with reference to people who talk together at night times as they plan their day-to-day work assignments. These people hold their conversations at night times so that each one can be assigned the tasks to perform the following day to enable them all achieve more in life.
So, when it dawns, everyone disappears and goes to their duty post assigned to them last night. That is why such people are like the stars that appear at night, because they carry out their planning talks at night times as they plan each other’s tasks to perform when it dawns.
When it dawns, they disperse to each one’s duty post as assigned such that they are invisible at home, just like what stars do when it dawns. That is why people pose a riddle that ‘I put out rice to dry last night, but it went missing in the morning’ and reply, ’Stars’.
This riddle teaches people to be united in sharing their responsibilities at night, so that everyone can carry out the tasks at the right time. This division of labour will help them in achieving their plans and recording notable successes, which in turn enables them to manage their families well as they deserve.
(Exodus 12: 40-42; Matthew 5: 13-16; Matthew 10: 26-22).