Imbuki ya kahayile kenako ilolile ndimu nhale guti mhuli. Imhuli yiniyo ulu yugwa, umoyugwila mugwibhaga guti numo yagwilaga duhu kunguno ya bhudito bhoyo bhunuyo. Hunagwene abhanhu bhagayombaga giki, “umuyagwilaga nakab’agile chene.”

Akahayile kenako, kagalengajiyagwa kuli munhu uyo agalamulaga mihayo mitale guti numo yigigelelaga, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agitaka bhukengeji bho guidebha chiza imihayo iyo igigelaga bho nduhu guyigalucha, kunguno ya bhutungilija bhokwe bhunubho, umubhutumami bhokwe. Uweyi agalamulaga mihayo chiza aha kaya yake kunguno ya witegeleja bhokwe ubho guchola bhunhana bhunubho, umuwikaji bhokwe.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nabho bhagayibhagila imhuli guti numo yaliyagwila, kunguno nuweyi agayilamulaga imihayo imitale guti numo igizilaga, umukikalile kakwe. Hunagwene agabhawilaga abhanhu giki, “umuyagwilaga na kab’agile chene.”

Akahayile kenako, kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na witegeleja bho guyilamula chiza imihayo imitale guti numo igigelelaga bho nduhu uguyigalucha, kugiki bhadule gujilanhana chiza, ikaya jabho, umuwikaji bhobho.

Matendo ya mitume 5:7-42.

Matendo ya mitume 6: 1-5.

Daniel 13: 1-64.

Matendo ya mitume 26: 24-32.

Yohana 8: 1-11.

KISWAHILI: ILIVYOANGUKA NA KUCHUNWA NI HIVYO.

Chanzo cha msemo huo, huangalia myama mkubwa kama Tembo. Tembo huyo, akianguka atachunwa hivyo kwa sababu ya uzito wake huo. Ndiyo maana watu husema kwamba, “ilivyoanguka na kuchunwa ni hivyo.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye huamua jambo kubwa kwa haki kama lilivyotukia bila kulibadilisha, katika maisha yake. Mtu huyo, hufanya utafiti wa kumuwezesha kulielewa vizuri lilivyo tukia jambo hilo bila kuligeuza, kwa sababu ya uaminifu wake huo katika utumishi wake. Yeye huamua kwa haki mambo yanatokea katika familia yake, kwa sababu ya umakini wake huo wa kutafuta ukweli, maishani mwake.

Mtu huyo, hufanana na wale waliomchuna tembo kama alivyokuwa ameanguka, kwa sababu naye huyaamua mambo kwa haki kama yalivyotukia bila kuyageuza katika maisha yake. Ndiyo maana yeye huwaambia watu kwamba, “ilivyoanguka na kuchunwa ni hivyo.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na umakini wa kuwawezesha kuamua mambo kwa haki kama yalivyotukia bila kuyageuza, ili waweze kuzilinza vizuri familia zao, maishani mwao.

Matendo ya mitume 5:7-42.

Matendo ya mitume 6: 1-5.

Daniel 13: 1-64.

Matendo ya mitume 26: 24-32.

Yohana 8: 1-11.

Olihoyi munhu uyo usiminzaga hikanza lya imbula ilitula. Umunhu ng’wunuyo, usiminzaga bho gukoyakoya kunguno igatula mbula nhale mpaga ilisi lyulobha gete. Uweyi aganyululuka mpaga ugwa kunguno ya winyululu bho mabhulolo ga mbula yiniyo. Hunagwene agayomba giki, “winyululu bhonenheleja.”

Akahayile kenako kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo agasiminzaga bho nduhu ugwitegeleja chiza ahikanza lya mbula, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agagangilaga nulu yatulaga mbula nhale umubhusiminzi bhokwe bhunubho kunguno ya guduma gwitegeleja chiza. Uweyi agabhipaga bhulolo umili gokwe kunguno ya gunyululuka na gugwa bhuli makanza, umulugendo lokwe lunulo.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nuyo agagwishiwa na winyululu aho osiminzaga na mbula igutulaga, kunguno nuweyi aganyululukaga mpaga ogwa ulu yatulaga mbula umubhusiminzi bhokwe. Hunagwene agayombaga giki, “winyululu bhonenheleja.”

Akahayile kenako kalanga bhanhu higulya ya gusiminza na witegeleja bhutale ulu yatulaga mbula, kugiki bhakije ugugwa, umulugendo lobho.

Zaburi 73:2.

Zaburi 73:18.

KISWAHILI: UTELEZI UMENILETELEZA.

Alikuwepo mtu aliyekuwa akitembea wakati mvua inanyesha. Mtu huyo, alitembea kwa kuhangaika kwa sababu ya ukubwa wa mvua hiyo iliyonyesha mpaga aridhi ikalowa. Yeye aliteleza mpaka akaanguka kwa sababu ya utelezi wa mvua hiyo. Ndiyo maana alisema kwamba, “utelezi umenileteleza.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye hutembea wakati wa mvua bila kuwa na uangalifu mkubwa, katika maisha yake. Mtu huyo, hutembea kwa haraka wakati mvua imenyesha kubwa kwa sababu ya kutokuwa na umakini huo katika safari zake. Yeye huchafuka mwili wake kwa matope kwa sababu ya kuanguka mara kwa mara, katika safari zake hizo.

Mtu huyo, hufanana na yule aliyeteleza na kuanguka alipokuwa akitembea wakati wa mvua, kwa sababu naye huteleza na kuanguka anapotembea wakati wa mvua, katika safari zake hizo. Ndiyo maana yeye husema kwamba, “utelezi umenileteleza.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kutembea kwa umakini mkubwa wakati wa mvua, ili wasije wakaanguka katika safari zao hizo.

Zaburi 73:2.

Zaburi 73:18.

Olihoyi munhu uyo oli mulugendo lo gujugisha bhadugu bhakwe. Umunhu ng’wunuyo, agasiminza lugendo lulihu mpaga nose utuubha kunguno ya gubhitya likanza lilihu bho nduhu ugulya. Uweyi agaliga hali kaya lya ng’wa munhu ubhasanga bhalimalija gulya bhuchele ubho agawigwa bhulinuhiila duhu umunindo bho nduhu ubhubhulya kunguno bholi bho shila. Hunagwene agayomba giki, “naliila nindo.”

Akahayile kenako, kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo agiyumilijaga gulindila jiliwa jingi ulu osanga abhiye bhamalaga gulya, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agalindilaga mpaga abhazugi bhazuga jiliwa jingi ulu osangaga bhanhu bhamalaga gulya kunguno ya wiyumilija bhokwe bhunubho. Uweyi agikalaga bho bhuyegi bhutale aha kaya yakwe kunguno ya guhoya na bhanhu bhakwe bho wiyumilija bhokwe bhunubho, umuwikaji bhokwe.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nuyo agasanga bhanhu bhalimalija gulya bhuchele ugelela guwigwa mu ningo duhu, kunguno nuweyi agiyumilijaga gulindila mpaga abhazugi bhazuga jiliwa jingi, ulu osangaga abhiye bhajimalaga gujilya ijiliwa jinijo, umukikalile kakwe kenako. Hunagwene agayombaga giki, “naliila nindo.”

Akahayile kenako, kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na wiyumilija bho gulindila mpaga abhazugi bhazuge jiliwa jingi, ulu bhasangaga jiliwa jashilaga, kugiki bhadule gwidebha chiza, umuwikaji bhobho.

Luka 16:19-21.

KISWAHILI: NIMEKULA KWA PUA.

Alikuwepo mtu aliyekuwa safarini kwenda kuwasalimu ndugu zake. Mtu huyo, alitembea mwendo mrefu mpaka mwishowe akajisikia njaa kwa sababu ya kupitisha muda mrefu bila kula chakula. Yeye alipita kwenye familia moja akawakuta wanamalizia kula wali ambao ulimunukia tu, bila kuula, kwa sababu ulikuwa umeisha. Ndiyo maana alisema kwamba, “nimekula kwa pua.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye huvumilia kwa kusubiria mpaka chakula kingine kipikwe akiwakuta wenzake wamemaliza kula, katika maisha yake. Mtu huyo, husubiria mpaka wapishi wamalize kupika chakula kingine kila anapowakuta wenzake wamemaliza kula kwa sababu ya uvumilivu wake huo. Yeye huishi  kwa furaha kubwa na watu waliyoko kwenye familia yake hiyo, kwa sababu ya kuongea nao kwa uvumilifu wake huo, maishani mwake.

Mtu huyo, hufanana na yule aliyewakuta wenzake wamemaliza kula wali ulioishia kunukia tu kwake, kwa sababu naye huvumilia kwa kusubiria mpaka wapishi waivishe chakula kingine, anapowakuta wenzake wamemaliza kula, katika maisha yake. Ndiyo maana yeye husema kwamba, “nimekula kwa pua.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na uvumilivu wa kuwawezesha kusubili mpaka wapishi waivishe chakula kingine wanapowakuta wenzao wamemaliza kula, ili waweze kuelewana vizuri, maishani mwao.

Luka 16:19-21.