Imbuki ya lusumo lunulo ilolile b’ulub’iji b’o matwajo mapya ga ng’waka. Abhanhu ulubhulima jiliwa, bhagikalaga na ng’humbu nhale ya gubisha, na gujilya ijiliwa jinijo. Ulu bhandya ugulub’ila bhagitimbaga ngongo na guyomba giki, ‘ntimba nyongo dalya ja ng’waka.’
Ulusumo lunulo lugalenganijiyagwa kubhanhu abho bhagatumamaga milimo yabho kubhukamu bhutale. Hangi bhagalumbaga noyi ulu bhajipandika isabho ja matwajo ga milimo yabho yiniyo.
Abhanhu bhenabho bhagayegaga noyi ulu bhagapandika amatwajo genayo, kunguno bhagizukaga umo bhakoyelega ugujilima bho bhukamu bhatale ijikolo jinijo. Hunagwene ulu bhajilya bhagayombaga giki, ‘timba ngongo dalya ja ng’waka.’
Ulusumo lunulo lolanga bhanhu gutumama milimo bho bhukamu bhutale, kugiki bhadule gupandika matwajo mingi umuwikaji bhobho. Amatwayo genayo, gagubhambilija ijinagujibheja chiza ikaya jabho.
(Zaburi 65:9 – 13).
KISWAHILI: LIMBA MGONGO TUMEKULA VYA MWAKA.
Chanzo cha methali hii chaangalia ulaji wa mara ya kwanza wa malimbuko, yaani mavuno mapya ya mwaka. Watu wakilima mazao ya chakula huwa na hamu kubwa ya kupata mavuno mengi na kuyatumia kwa kuyala. Wakianza kula kwa mara ya kwanza, hujipiga mgongo kwa ngumi wakisema, ‘Limba mgongo tumekula vya mwaka.’
Methali hiyo hulinganishwa kwa watu wale wafanyao kazi zao kwa bidii kubwa. Wao hushukuru sana wakipata mali za mavuno ya kilimo chao. Watu hao hufurahi sana wakipata mavuno hayo, kwa sababu ya kukumbuka walivyohangaika katika kulima kwa bidii kubwa. Ndiyo maana wakianza kuyaonja malimbuko husema, ‘Limba mgongo tumekula vya mwaka.’
Methali hiyo hufundisha watu kufanya kazi kwa bidii kubwa ili waweze kupata mavuno mengi maishani mwao. Mavuno hayo yatawasaidia katika kuzijenga vizuri familia zao.
(Zaburi 65:9 – 13).
ENGLISH: LET US PUNCH THE BACKS; WE HAVE EATEN THE YEAR’S FRUITS.
The origin of this proverb is eating for the first time of the new fruits of crops in the year. People who grow food crops have a strong desire to get more harvests and to use it for their meals. When they start eating the fruits for the first time, they hit their back with a fist saying, ‘Let’s punch the backs, we have eaten the year’s new fruits.’
The proverb is used comparatively with reference to those who work hard. Such people are also very grateful when they receive the fruits of their agricultural harvest. These people are very happy when they get the harvest, because they remember their hard work and effort they put during farming season. That is why when they start eating the the first fruits of their crops say, ‘Let’s punch the backs we have eaten the year’s new fruits.’
The proverb teaches people to work hard so that they can get the most out of their lives. The fruits of their hard work will help them to build their families better.
(Psalm 65: 9-13).