Bhalihoyi bhakima abho bhali bhatoililwe na ngosha umo. Aliyo lulu, ungosha ng’wunuyo, agaikala kuli nkima umo duhu, kunguno agantogwa weyi gukila abhangi. Hunagwene abhanhu aho bhadebha chene bhagabhawila abhakima bhangi bhenabho giki, “ng’wa henwa mhali.”

Akahayile kenako kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo agabhuchaga milimo mingi mpaga aduma uguimala chiza, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agandyaga gutumama milimo mingi iyo agadumama uguishisha chiza, kunguno agadumaga ugwigabhanhya umubhutumami bhokwe. Uweyi agayilekanijaga duhu imilimo yakwe yiniyo, kunguno ya guyandya mingi bho likanza limo, umuwikaji bhokwe.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nuyo oliotola bhakima bhingi abho agaduma ugwikala nabho chiza, kunguno nuweyi agabhuchaga milimo mingi, mpaga oduma uguyishisha chiza, umubhutumami bhokwe. Hunagwene abhanhu bhagayiwilaga imilimo yakwe yiniyo giki, “ng’wa henwa mhali.”

Akahayile kenako, kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na ng’witoji umo, na gutumama nimo gumo bhulikanza, kugiki bhadule gujilanhala chiza, ikaya jabho, umuwikaji bhobho.

Luka 16:13.

Marko 10: 1-12.

KISWAHILI: MUMETELEKEZWA MITALA.

Walikuwepo wanawake walioolewa kwenye mitala na mwanamume mmoja. Lakini mwanamume huyo, aliishi kwa mwanamke mmoja tu, kwa sababu alimpenda zaidi kuliko wale wengine. Ndiyo maana watu walipogundua hivyo, waliwaambia wale wengine kwamba, “mumetelekezwa mitala.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye huanzisha kazi nyingi mpaka anashindwa kuzimaliza, katika maisha yake. Mtu huyo, huanzisha kazi nyingi kwa wakati mmoja ambazo hushindwa kuzikamilisha kwa sababu ya kushindwa kujigawa, katika utumishi wake. Yeye huzitelekeza kazi zake hizo, kwa sababu ya kuzianzisha nyingi kwa wakati mmoja, maishani mwake.

Mtu huyo, hufanana na yule aliyeoa wanawake wengi akashindwa kuishi nao vizuri, kwa sababu naye huanzisha kazi nyingi kwa wakati mmoja mpaka anashindwa kuzimaliza vizuri, katika utumishi wake. Ndiyo maana watu huziambia kazi zake hizo kwamba, “mumetelekezwa mitala.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na ndoa ya mke mmoja na kutekeleza kazi moja kwa wakati mmoja, ili waweze kuzitunza vizuri familia zao, maishani mwao.

Luka 16:13.

Marko 10: 1-12.

Olihoyi munhu uyo agageniha ha bhukwiye. Umunhu ng’wunuyo, agimaga gusula bhuli hene mpaga nose agasula ng’wibhelele lya ng’wa nina bhukwi okwe, kunguno ya bhugimu bhokwe bhunubho. Hunagwene unina bhukwi okwe ng’winuyo, agang’wila giki, “ogima gusula ng’wifuma lyane.”

Akahayile kenako, kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo adina soni umukikalile kakwe kenako. Umunhu ng’wunuyo, agagimaga gwita mihayo ya soni ha bhutongi ya bhanhu bhakwe, kunguno ya bhugimu bhokwe bhunubho. Uweyi agipondaga soni aha kaya yakwe yiniyo, kunguno ya gwita mihayo ya soni ha bhutongi ya bhanhu bhakwe bhenabho, umuwikaji bhokwe.

Umunhu ng’wunuyo agikolaga nu nkwilima uyo agagima gusula ng’wib’eleb’ele lya nina bhukwi okwe, kunguno agagimaga gwita mihayo ya soni habhutongi ya bhanhu bhakwe, umukikalile kakwe kenako. Hunagwene umo obhanhu bhakwe bhenabho agang’wila giki, “ogima gusula ng’wifuma lyane.”

Akahayile kenako, kalanga bhanhu higulya ya guleka bhugimu bho gwita mihayo ya soni ha bhutongi bho bhanhu bhabho, kugiki bhadule gujilela chiza ikaya jabho, umuwikaji bhobho.

Yoshua Bin Sira 33:14.

Waefeso 6:1-3.

KISWAHILI: UMETHUBUTU KUCHUNGULIA KWENYE GHALA LANGU.

Alikuwepo mtu aliyeenda ugenini ukweni kwake. Mtu huyo, alithubutu kuchungulia kwenye ghala la mama mkwe wake, kwa sababu ya kutokuwa na mipaka kwake huko. Ndiyo maana mama mkwe wake alimwambia kwamba, “umethubutu kuchungulia kwenye ghala langu.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu asiyekuwa na adabu katika maisha yake. Mtu huyo, huthubutu kufanya mambo ya aibu mbele ya watu wake, kwa sababu ya kukosa adabu kwake huko. Yeye hujiaibisha mwenyewe kweye familia yake kwa sababu ya kutenda kwake mambo ya aibu mbele ya watu wake hao, maishani mwake.

Mtu huyo, hufanana na yule aliyethubutu kuchungulia kwenye ghala la mama mkwe wake huyo, kwa sababu naye hudiliki hutenda mambo ya aibu mbele ya watu wake hao, katika maisha yake. Ndiyo maana mmoja wa watu wake hao, humwambia kwamba, “umethubutu kuchungulia kwenye ghala langu.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na adabu ya kuacha kutenda mambo ya aibu mbele ya watu wao, ili waweze kuzilea vizuri familia zao, maishani mwao.

Yoshua Bin Sira 33:14.

Waefeso 6:1-3.

Akahayile kenako, kalolile jigulu ijo ili si iyo ibhukilile higulya. Umujigulu jinijo jalijitelile nzuki umugaji bho gub’itila mupundu kunguno bholihoyi wasa wiza moyi. Inzuki jinijo, ligashiga likanza jubheja bhuki wingi gete moyi ubho bhanhu bhingi bhagabhubhona kunguno jali bihi na nzila. Hunagwene abhanhu bhenabho bhagayomba giki, “ijinijo jili jigulu ja bhuki.”

Akahayile kenako, kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo alinsabhi omajikolo mingi na onholo ya wiza, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, abhambilijaga abhanhu bhingi abho bhagajaga bhagibhula makoye gabho hoyi, kunguno ya wiza nholo bhokwe bhunubho. Uweyi agikalaga na bhanhu bhingi noyi aha kaya yakwe, kunguno ya wizanholo bhokwe bhunubho, umuwikaji bhokwe.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga ni nzuki ijo jali na bhuki bhingi umujigulu jajo, kunguno nuweyi ali msabhi omajikolo mingi, umukikalile kakwe. Hunagwene abhanhu bhang’wilaga giki, “ijinijo jili jigulu ja bhuki.”

Akahayile kenako, kalanga bhanhu higulya ya gwigulambija gutumama milimo ya gubhenhela majikolo mingi, kugiki bhadule gubhambilija bhanhu bhingi, umuwikaji bhobho.

Mathayo 11:28-30.

KISWAHILI: HICHO NI KICHUGUU CHA ASALI.

Msemo huo, huangalia kichuguu ambacho ni aridhi iliyoinuka juu. Kichuguu hicho kilikuwa na nyuki waliotengeneza nzinga wao ndani yake, kwa sababu kilikuwa na nafasi kubwa ndani yake. Nyuki hao waliishi mule mpaka wakatengeneza asali nyingi ambayo watu wengi waliiona, kwa sababu kilikuwa karibu na njia. Ndiyo maana watu hao walisema kwamba, “hicho ni kuchuguu cha asali.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye ni tajiri wa mali nyingi, katika maisha yake. Mtu huyo, huwasaidia watu wengi wanaofika kwake kujieleza matatizo yao, kwa sababu ya ukarimu wake huo. Yeye huishi na watu wengi sana kwenye familia yake, kwa sababu ya ukaribu wake huo, maishani mwake.

 Mtu huyo, hufanana na wale nyuki waliotengeneza mzinga wao kwenye kichuguu ambao ulikuwa na asali nyingi, kwa sababu naye ni tajiri wa mali na vitu vyingi, katika maisha yake. Ndiyo maana watu humwambia kwamba, “hicho ni kuchuguu cha asali.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kujibidisha kufanya kazi za kuwawezesha kupata mali nyingi, ili waweze kuwasaidia watu wengi, maishani mwao.

Mathayo 11:28-30.