Ulusumo lunulo, lulolile lulimi na katumamile kalo. Ululimi lunulo, ulu lupya jiliwa jisebhu, nulu minzi masebhu, lugasadyaga. Aliyo lulu, uloyi nulu munhu uyomba mamihayo bho ululimu lokwe ayo gali mabhi, lugasadyaga. Gashinaga lulu, ili hambohambo ugusatya ulu wapyaga jiliwa gukila ugusatya bho mihayo iyo waombaga. Hunagwene abhanhu bhagayombaga giki, “ululimu lugubishe kulwa jiliwa idi bho mihayo.”

Ulusumo lunulo, lugalenganijiyagwa kuli munhu uyo, agalutumamilaga chiza ululimi lokwe, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agiganikaga tamu imhayo iyi ili ni kujo iyo idulile gubhalela chiza abhanhu bhakwe, naoyiyomba, kunguno adebhiye isolobho ya gulutumila chiza ululimi lokwe lunulo.

Isolobho jinijo, jili kihamo na gubhalumanya abhanhu bhakwe kugiki bhadule gwikala bho witogwi, umukikalile kabho. Uweyi agadebhile amakoye gaguyomba mihayo ya bhubhi, guti kuyomba majiduki ayo gagalisanyaga bhanhu mpaga bhabhulaga kaya jabho. Hunagwene agabhalangaga abhanhu kugiki bhatumile chiza indimi jabho, bho gubhawila giki, “ululimu lugubishe kulwa jiliwa idi bho mihayo.”

Ulusumo lunulo, lolanga bhanhu higulya ya gujitumila chiza indimi jabho, bho guyomba mihayo ikujo umumahoya gabho, kugiki bhadule gujibheja chiza ikaya jabho, umuwikaji bhobho.

1 Yohana 1:6.

KISWAHILI: ULIMI UKUCHOME KWA CHAKULA SIO KWA MANENO.

Methali hiyo, huangalia ulimu na matumizi yake. Ulimi huo ukiungua chakula cha moto, au maji ya moto, huuma. Lakini pia, mtu akiongea maneno mabaya kwa kuutumia ulimi huo, huuma.

Kumbe basi, ni afadhali kuuma kwa kuunguzwa na chakula cha moto au maji ya moto, kuliko kuumizwa kwa maneno uliyoyangea kwa kutumia ulimi huo. Ndiyo maana watu husema kwamba, “ulimi ukuchome kwa chakula sio kwa maneno.”

Methali hiyo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye huutumia vizuri ulimi wake anapoongea na wenzake, katika maisha yake. Mtu huyo, hufikiria kwanza maneyo yenye hekima yanayoweza kuwalea vizuri watu wake, ndipo anayatumia wakati wa kuongea nao, kwa sababu anafahamu faida za maneno hayo, na hasara za kutumia maneno yasiyo na hekima, katika maisha yake.

Faida hizo, ni pamoja na kuwaunganisha watu wake kiasi cha kutosha kuwawezesha kuishi kwa upendo, katika familia zao. Yeye anazifahamu pia hasara za kuongea maneno mabaya kupitia ulimi wake ambazo ni pamoja na kuwagombanisha watu wake, na kusambalatisha miji au familia zao. Ndiyo maana huwafundisha watu juu ya kuzitumia vizuri ndimi zao, kwa kuwaambia kwamba, “ulimi ukuchome kwa chakula sio kwa maneno.”

Methali hiyo, hufundisha watu juu ya kuzitumia vizuri ndimi zao, kwa kuongea maneyo yenye hekima wanapoongea na wenzao katika maisha yao, ili waweze kuzilea vizuri familia zao, maishani mwao.

1 Yohana 1:6.