Aho kale olihoyi munhu uyo wibhakilaga ulu obhona ginhu jilebhe umulugendo lokwe. Lushigu lumo, umunhu ng’wunuyo, agabhona majigila wibhakia mpaka wandya gupela kunguno ya bhobha bhokwe bhunubho umuwikaji bhokwe. Hunagwene agalitana ilibala linilo giki, “ling’hangi.”

Ahakayile kenako kagalenganijiyagwa kuli nzunya uyo alinabhobha bho gulogwa umukikalile kakwe. Unzunya ng’wunuyo, agajaga gujusalila ukunhu uja kubhafumu gujulagulwa ulu osataga kunguno ya bhobha bhokwe bhunubho ubho gwiganika giki, aguloggawa umuwikaji bhokwe bhunubho. Uweyi agidumana na bhanhu bha ha kaya yakwe kunguno ya gujulembagulwa na bhafumu giki bhaganogoga abhiye bhenabho, umukikalile kakwe kenako.

Unzunya ng’wunuyo, agikolaga nu munhu uyo agibhakila oho obhana majigila mpaka wandya kupela, umugendo lokwe, kunguno nuweyi alinabhobha bho gulogwa umuwikaji bhokwe bhunubho. Hunagwene agabhitanaga abhiye giki “ling’hangi.”

Akahayile kenako kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na guzunya gutale go gubhambilija gulekana na bhobha bho gulogwa, kugiki bhadule gwikala bho witogwi na bhichabho umukaya jabho jinijo, umuwikaji bhobho bhunubho.

Yohana 1:5.

Yohana 8:12.

Mathayo 5:14.

Yohana 3:21.

1Wathesalonike 5:5.

Waebrania 6:4.

Waefeso 5:9.

KISWAHILI: TISHIO.

Hapo zamani alikwepo mtu aliyeshituka akiona kitu fulani katika safari yake. Siku moja, mtu huyo, aliona makaburi akashituka mpaka akaanza kukimbia kwa sababu ya uoga wake huo maishani mwake. Ndiyo maana aliita sehemu hiyo jila la “tishio.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mkristo mwenye uoga wa kulogwa katika maisha yake. Mkristo huyo, huenda kusali kanisani na kwenda kupiga ramli akiugua kwa sababu ya imani yake hiyo ya kufikiri kwamba wenzake wanamloga, maishani mwake. Yeye hukosana na watu walioko kwenye familia yake hiyo, kwa sababu ya kuwafikiria wenzake hao kwamba wanamuloga, katika maisha yake hayo.

Mkristo huyo hufanana na mtu yule aliyeogapa makaburi mpaka akakimbia alipoyaona, kwa sababu naye huogopa kulogwa mpaka anawatuhumu uchawi wenzake, maishani mwake. Ndiyo maana huwaita wenzake hayo jila la “tishio.”

Msemo huo hufundisha wakristo juu ya kuwa na imani thabiti kwa Mungu ya kuwasaidia kuachana na imani potovu za kuamini kulogwa, ili waweze kuishi kwa upendo na wenzao katika familia zao hizo, maishani mwao.

Yohana 1:5.

Yohana 8:12.

Mathayo 5:14.

Yohana 3:21.

1Wathesalonike 5:5.

Waebrania 6:4.

Waefeso 5:9.

Olihoyi munhu uyo ali mpeji noyi umuchalo ja ng’wa maswele. Umunhu ng’wunuyo, obhashigaga pye abhiye kunguno ya nguzu yakwe jinijo umuwikaji bhokwe bhunubho.

Aliyo, kihamo nubhupeji bhokwe bhunubho, uweyi adapandikile solobho yoseyose kunguno ya gugayiwa witegeja umuwikaji bhokwe bhunubho. Hunagwene abhanhu bhagang’witana giki, “mhela ya dalili.”

Akahayile kenako kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo agajitumamilaga sagala isabho ijo agajipandikaga umubhutumami bhokwe, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agigulambija guchola sabho mpaga ojipandika chiza na oduma ugujilanhana chiza, kunguno ya kujitumamila sagala umuwikaji bhokwe bhunubho. Uweyi agikalaga ukoya na nzala aha kaya yakwe kunguno ya kujikenagula sagala isabho ijo agajipandikaga umutumami bhokwe bhunubho, umukikalile kakwe kenako.

Umunhu ng’wunuyo agikolaga nuyo opelaga noyi bho nduhu gupandika solobho yoseyose kunguno nuweyi agajitumamilaga sagala isabho ijo agajipandikaga umubhutumami bhokwe mpaga oyukoya na nzala, aha kahaya yakwe yiniyo, umuwikaji bhokwe. Hunagwene abhanhu bhagang’witanaga giki, “mhela ya dalali.”

Akahayile kenako kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na witegeleja bho gujilanhana chiza isabho ijo bhagajipandikaga umubhutumami bhobho, kugiki jidule gubhambilija ugujibheja chiza ikaya jabho jinijo, umuwikaji bhobho.

Mhubiri 5:10.

Luka 15:11-13.

KISWAHILI: MKIMBIAJI WA BURE.

Alikuwepo mtu aliyekuwa mkimbiaji sana katika kijiji cha mwa mashele. Mtu huyo, alikimbia mpaka akawaacha wenzake wote kwa sababu ya kuwa na nguvu nyingi, maishani mwake.

Lakini, pamoja na ukimbiaji wake huyo, yeye hakupata faida yoyote kwa sababu ya kukosa umakini katika maisha yake hayo. Ndiyo maana watu walimuita jina la “mkimbiaji wa bure.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye huzitumia hovyo mali anazozipata matika kazi zake. Mtu huyo, hujibidisha kutafuta mali mpaka anazipata ambazo hushindwa kuzitunza vizuri, kwa sababu ya kuzitumia hovyo, maishani mwake. Yeye husumbuliwa na tatizo la kukosa chakula katika familia yake hiyo, kwa sababu ya kukosa umakini wa kuzitunza vizuri mali anazozipata, katika maisha yake hayo.

Mtu huyo, hufanana na yule aliyekimbia sana bila ya kupata faida yoyote, kwa sababu naye huzitumia hovyo mali anazozipata mpaka anafikia hatua ya kukosa chakula katika familia yake hiyo, maishani mwake. Ndiyo maana watu humuita jina la “mkimbiaji wa bure.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na umakini wa kuzitunza vizuri, mali wanazozipata katika kazi zao, ili ziweze kuwasaidia katika kuzijenga vizuri familia zao hizo, maishani mwao.

Mhubiri 5:10.

Luka 15:11-13.

Olihoyi munhu uyo agageniha muchalo jilebhe. Ungeni ng’wunuyo, osulujaga jikolo ijo jalinduhu umuchalo jinijo kunguno bhalibhagayiwa uogubhachalila ijikolo jinijo. Abhanhu bhanebho bhagayega noyi kunguno ya gujipandika ijikolo jinijo ijo bhajigayiwa kale. Hunagwene bhangang’witana ungeni ng’wunuyo giki, “ngeni ngunanha chalo.”

Akahayile kenako kagalenganijiyagwa kuli munhu uyo alina bhutogwa bho gubhambilija abhanhu abho bhalina makoye umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, agabhalumanyaga abhanhu abho bhidumaga umuchalo jakwe bho bhuyomba mihayo ya nhana kunguno ya bhutogwa bhokwe bhunubho, umuwikaji bhokwe. Uweyi agabhayangulaga chiza abhanhu bha muchalo jinijo mpaka bhikala bho mholele kunguno ya bhutogwa bhokwe bhunubho, umunhu ung’wunuyo, ubho gubhalumanya chiza abhanhu bha muchalo jinijo.

Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nu ngeni uyo agagunanha chalo bho guchala jikolo ijo jalinduhu umuchalo jinijo, kunguno nuweyi agabhagunanaga abhanhu bha muchalo jakwe bho gubhayangula chiza abho bhidumaga mpaga bhidebha chiza, umuwikaji bhokwe bhunubho. Hunagwene abhanhu bhagang’witanaga giki, “ngeni ngunanha chalo.”

Akahayile kenako kalanga bhanhu higulya ya gubhiza na bhutogwa bho gubhagunanha abhanhu bhabho bho gubhalumanya chiza, kugiki bhadule gwikala bho mholele umuchalo jabho jinijo, umuwikaji bhobho.

Mwanzo 42:4.

Mwanzo 41:37-41.

KISWAHILI: MGENI MSAIDIA KIJIJI.

Alikuwepo mtu aliyetembelea kijiji fulani. Mgeni huyo, alikuwa akiuza kitu ambacho hakikuwepo kwenye kijiji hicho kwa sababu ya kukosa watu wa kuwaletea vitu hivyo. Watu hao walifurahi sana kwa sababu ya kuvipata vitu hivyo walivyovikosa kwa muda mrefu. Ndiyo maana walimuita mgeni huo jina la “mgeni msaidia kijiji.”

Msemo huo, hulinganishwa kwa mtu yule ambaye ana upendo wa kuwasaidia watu walio na matatizo, katika maisha yake. Mtu huyo, huwapatanisha watu waliokosana katika kijiji chake kwa kuwaambia watu wake ukweli kwa sababu ya upendo wake huo, maishani mwake. Yeye huwawezesha watu wa kijiji hicho kwa kuwapatanisha vizuri, kwa sababu ya upendo wake huo wa kuwaaunganisha watu vizuri, katika kijiji hicho.

Mtu huyo, hufanana na yule mgeni aliyekisaidia kijiji kwa kuwapelekea vitu ambavyo hawakuwa navyo, kwa sababu naye huwasaidia watu kwa kuwapatanisha vizuri wale waliokosana mpaka wanaishi kwa amani maishani mwao. Ndiyo maana watu hao humuita jina la “mgeni msaidia kijiji.”

Msemo huo, hufundisha watu juu ya kuwa na upendo wa kuwasaidia watu wao kwa kuwapatanisha vizuri, ili waweze kuishi kwa amani katika kijiji chao, maishani mwao.

Mwanzo 42:4.

Mwanzo 41:37-41.