1371. KALAGU – KIZE. MAMA AGUTULAGWA NG’HOME GWA BHULI MAKANZA ALIYO ADATOLOKAGA – FUGO YA GUZUGILA.

Ikalagu yiniyo yiholelile fugo iyo ili nungu ya guzugila bhugali. Ifugo yiniyo jili ginhu ijo jigatumamilagwa nimo bhuli lushigu bho nduhu gwisuyijiwa kunguno ya gubhazugila jiliwa abhanhu abho bhatub’ile.

Unzugi obhugali agatumilaga ndinho obhiza guti giki aliitula inungu yiniyo ulu alibhuzuga ubhugali bhunubho. Hunagwene abhanhu bhagiganilaga giki, “mama agatulagwa ng’home gwa bhuli makanza aliyo adatolokaga – fugo ya guzugila.”

Ikalagu yiniyo igalenganijiyagwa kuli ngikulu uyo agiyumilaga gutumama milimo mingi ya gubhambilija abhizukulu bhakwe umukikalile kakwe. Ungikulu ng’wunuyo agigulambijaga kutumama milimo ya gumpandikila jiliwa ja gubhalisha abhizukulu bhakwe bhenabho kunguno ya wiyumilija bhokwe bhunubho, umuwikaji bhokwe. Uweyi agapandikaga sabho na jiliwa jingi aha kaya yakwe yiniyo kunguno ya wiyumilija bhokwe ubho gutumama milimo yakwe chiza bhunubho, umukikalile kakwe.

Ungikuku ng’wunuyo, agikolaga ni fugo iyo yazugilagwa jiliwa bhuli lushugu bho nduhu ugwifula, kunguno nuweyi agiyumilijaga gutumama milimo ya gubhapandikila jiliwa abhizugukulu bhakwe mpaka ujipandika na gubhazugila chiza, umuwikaji bhokwe. Hunagwene abhizukulu bhakwe bhenabho bhagayombaga giki, “mama agatulagwa ng’home gwa bhuli makanza aliyo adatolokaga – fugo ya guzugila.”

Ikalagu yiniyo, yalanga bhanhu higulya ya gwigulambija gutumama milimo chiza bho wiyumilija bhutale kugiki bhadule gubhapandikila jiliwa ja kubhalisha abhanhu bhabho, umuwikaji bhobho bhunubho.

Kumbukumbu la torati 10:18.

2 Wafalme 6:23.

KISWAHILI: KITENDAWILI – TEGA.

BIBI HUPIGWA RUNGU KILA WAKATI LAKINI HATOROKI – CHUNGU CHA KUPIKIA.

Kitendawili hicho huongelea chungu cha kupikia ugali. Chungu hicho ni kitu cha kufanyia kazi kila siku bila ya kupumzika kwa sababu ya kuwapikiwa chakula watu wanaohitaji kula.

Mpishi wa ugali hutumia mwiko ambao humuonesha kama anakipiga chungu hicho anapopika chakula hicho. Ndiyo maana watu huhadithiana kwa kusema kwamba “bibi hupigwa rungu kila wakati lakini hatoroki – chungu cha kupikia.”

Kitendawili hicho hulinganishwa kwa bibi yule ambaye huvumilia kufanya kazi nyingi za kuwasaidia wajukuu zake, katika maisha yake. Bibi huyo, hujibidisha kufanya kazi za kumpatia chakula cha kuwalisha wajukuu zake hayo kwa sababu ya uvumilivu wake huo, maishani mwake. Yeye hupata mali na chakula kingi katika familia yake hiyo kwa sababu ya uvumilivu wake huo wa kujibidisha kufanya kazi zake vizuri, katika maisha yake.

Bibi huyo, hufanana na kile chungu cha kupikia chakula kila siku bila ya kupumzika, kwa sababu naye huvumilia kufanya kazi za kumpatia chakula cha kutosha kuwalisha wajukuu zake hao mpaka anakipata chakula hicho na kuwapikia watu wake hao vizuri, maishani mwake. Ndiyo maana wajukuu zake hao husema kwamba, “bibi hupigwa rungu kila wakati lakini hatoroki – chungu cha kupikia.”

Kitendawili hicho hufundisha watu juu ya kujibidisha kufanya kazi zao kwa uvumilivu mkubwa ili waweze kupata chakula cha kutosha kuwalisha watu wao, maishani mwao.

Kumbukumbu la torati 10:18.

2 Wafalme 6:23.

 

ENGLISH: I HAVE A RIDDLE – LET IT COME.

THE GRANDMOTHER IS BEATEN EVERY TIME BUT SHE DOESN’T ESCAPE – THE COOKING POT.

The overhead riddle talks about a pot which is used for cooking stiff food. This pot is something which people use every day without letting it to rest because they utilize it for cooking food which people need to eat.

The stiff food cook uses a special stick for hitting the pot while cooking the food. That is why people tell each other stories by saying that “the grandmother is beaten all the time but she does not escape – the cooking pot.”

This riddle is equated to a grandmother who endures doing many tasks enough to help her grandchildren, in her life. This person works hard enough to provide her grandchildren with food for feeding them because of her endurance, in her life. She earns a lot of wealth and food in her family because of her endurance in doing her jobs well in her life.

This grandmother is like a pot which cooks use for cooking food every day without letting it to rest, because she also endures working hard enough to provide her grandchildren with food which they need for running their lives. That is why her grandchildren say that, “the grandmother is beaten every time but she does not escape – the cooking pot.”

This riddle teaches people about working hard enough to fulfill their works with great patience so that they can get enough food for feeding their people in their lives.

Deuteronomy 10:18.

2 Kings 6:23.

 

 

 

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.