Imbuki ya ulusumo lunulo iholelile bhubhinzi bho huha bho ng’wa munhu nhebhe. Ulihoyi munhu uyo agaja gujubhinza gagi mungunda ugisanga obhinzaga huha ojilekaga igagi. Umunhu ng’wunuyo, agasunduhala noyi ukikalile kakwe. Hunagwene abhanhu bhagayomba gika, “agasola huha uyileka igagi.”
Ulusumo lunulo, lugalenganijiyagwa kuli munhu uyo otola nkima, nulu otolwa na ngosha uyo alina nhungwa ja bhubhi, umukikalile kakwe. Umunhu ng’wunuyo, ocholaga bhutoji aliyo lulu aha onpandika nkima, nulu ngosha ubhiza alina nhungwa jabhubhi ijo jigayunkoya noyi umukikalile kunguno ya miito agabhubhi genayo. Uweyi agapandika makoye mingi noyi aha kaya yakwe yiniyo kunguno ya gwitola na munhu o nhungwa ja bhubhi umuwikaji bhokwe. Ugusola huha munho gutola nkima, nulu gutolwa na ngosha uyo alina nhungwa ja bhubhi.
Umunhu ng’wunuyo, agikolaga nuyo agaja gujubhinza gagi ugasola huha uyileka igagi, kunguno nuweyi agapandika nkima/ngosha uyo alina nhungwa jabhubhi, unleka uonhungwa jabhiza, umubhuchoji bhokwe bhunubho. Hunagwene abhanhu bhagayomba giki, “agasola huha uyileka igagi.”
Ulusumo lunulo, lolanga bhanhu higulya ya gubhiza na witegeleja ulu bhalichola bhutoji, nulu ginhu ijo jilijawiza, kugiki bhadule kupandika ng’witoji uyo alina nhungwa ja wiza, nulu ginhu ijo jijawiza, umubhuchoji bhobho.
Ezekieli 3:3.
Kumbukumbu la Torati 30:15-17.
Yoshua 24:15.
KISWAHILI: ALICHUKUA BUA LA MTAMA LISILO NA UTAMU AKAACHA LENYE UTAMU.
Chanzo cha methali hiyo huongelea juu ya ukataji wa bua la mtama lisilo na utamu alioufanya mtu fulani. Alikuwepo mtu aliyeenda shambani kukata bua la mtama lenye utamu akajikuta amekata lile lisilo na utamu. Mtu huyo, alihuzunika sana katika maisha yake. Ndio maana watu walisema kwamba, “alikuchua bua la mtama lisilo na utamu akaacha lenye utamu.”
Methali hiyo, hulinganishwa kwa mtu yule aliyepata mwenzie wa ndoa mwenye tabia mbaya, katika maisha yake. Mtu huyo, alikuwa akitafuta mwenzie wa kuishi naye kwenye maisha hayo ya ndoa, achamchagua mwenye tabia mbaya ambaye alimsumbua sana, kwa sababu ya matendo yake hayo mabaya. Yeye alipata matatizo mengi sana kwenye ndoa yake, kwa sababu ya kuchagua bua, katika utafutaji wake. Kuchukua bua lisilo na utamu ni kuoa au kuolewa na mtu mwenye tabia mbaya.
Mtu huyo, hufanana na yule aliyekata bua la mtama lisilo na utamu, kwa sababu naye alipata mke/mume mwenye tabia mbaya, akaamuacha yule aliye na tabia njema, katika utafutaji wake huo. Ndiyo maana watu walisema kwamba, “alikuchua bua la mtama lisilo na utamu akaacha lenye utamu.”
Methali hiyo, hufundisha watu juu ya kuwa makini wanapotafuta wachumba wa ndoa, au kitu kilicho kizuri, ili waweze kupata wachumba wenye tabia njema, au kitu kilicho kizuri, bila kukosea, katika utafutaji wao huo.
Ezekieli 3:3.
Kumbukumbu la Torati 30:15-17.
Yoshua 24:15.
ENGLISH: HE PLUCKED A STALK OF MILLET THAT WAS NOT SWEET AND LEFT THE SWEET ONE.
The origin of this proverb talks about someone who cut of a stalk of millet that is not sweet instead of a sweet one. There was a man who went to the field to cut a stalk of sweet millet and found himself cutting an unsweetened one. Such man became very sad in his life. That is why people said that, “he plucked the stalk of millet that was not sweet and left the sweet one.”
This proverb is paralleled to a person who found a spouse who had wicked behavior in his life. Such person was looking for a partner to live with in that married life. Unfortunately he chose someone who has evil character which bothered him a lot in life. He got a lot of problems in his marriage, because of choosing shoots in his search. To take a stalk that is not sweet means marrying or being married to a person who has a wicked character.
This person is similar to the one who cut the stalk of millet that is not sweet, because he also found a wife/husband of evil behavior, and left the one that has good behavior in his search. That is why people said that, “he plucked the stalk of millet that was not sweet and left the sweet one.”
This proverb imparts in people an idea of being careful when looking for marriage partners, or something good, so that they can find good-matured partners, or something good, without making a mistake, in their search.
Ezekiel 3:3.
Deuteronomy 30:15-17.
Joshua 24:15.


